Hướng dẫn chăn nuôi gà thả vườn - cách nuôi gà thả vườn

Sử dụng máng ăn hợp lý

Trong chăn nuôi gà thả vườn nhiều trại chủ thường lựa chọn “tiết kiệm” công cho việc cám vào máng và khay ăn bằng cách đổ trực tiếp trên nền đất.

Tuy nhiên, cách cho ăn này lại gây ra một vấn đề nghiêm trọng đó là gây ra lãng phí thức ăn. Thức ăn đổ trực tiếp ra nền đất gây mất vệ sinh.

Gà có thể dẫm chân vào thức ăn thậm chí thải phân  vào đó dẫn tới thức ăn nhiễm bẩn khiến gà rất dễ mắc bệnh nguy hiểm. Đồng thời, với hình thức cho ăn này có thể gây hiện tượng lãng phí thức ăn.

Nếu cho ăn bằng những máng dài bằng 1,5m đến 2 m bằng tấm kim loại hoặc bằng gỗ ngoài trời mà không có mái che, thường gà sẽ bước chân vào trong máng và rơi vãi thức ăn ra ngoài.

Còn đổ thực tiếp thức ăn trên nền đất người chăn nuôi sẽ trở tay đối phó không kịp với kiểu thời tiết nắng mưa thất thường.

Khi cho gà ăn trong những máng chưa thiết kế đúng kĩ thuật, gà tiếp nhận thức ăn khó đồng thời nếu máng ăn quá rộng sẽ gây lãng phí thức ăn ra ngoài, nếu gà không tiếp nhận thức ăn hợp lý sẽ ảnh hưởng tới năng suất của gà.

Đổ trực tiếp thức ăn trên nền đất gây lãng phí lượng lớn thức ăn trong chăn nuôi

Người chăn nuôi có thể khắc phục bằng cách thay đổi loại máng ăn khác có mái che hoặc bộ phận điều tiết máng ăn chày tự động. Bố chí đủ và đều khay máng ăn trên sân vườn theo mật độ hợp lý.

Lựa chọn máng ăn, uống hợp lý:

Máng ăn

• Khi gà còn nhỏ (1-3 ngày tuổi) rải thức ăn trên giấy lót trong lồng úm cho gà ăn. Khi gà còn nhỏ đặt máng ăn trực tiếp trên nền để gà dễ dàng tiếp nhận thức ăn
• Khi gà 4-14 ngày tuổi cho gà ăn bằng máng ăn cho gà con.
• Trên 15 ngày cho gà ăn máng treo.
• Nhưng khi gà lớn thù đặt máng ăn cao hơn để tránh hiện tượng gà bới thức ăn và thải phân vào thức ăn
• Bắt đầu gà giò trở lên nên treo máng ăn có độ cao ngang với vai của con gà để gà tiếp nhận thức ăn và không bới được ra ngoài.

Máng uống

Đặt hoặc treo xen kẽ các máng uống với máng ăn trong chuồng hoặc vườn. Thay nước sạch cho gà 2-3 lần/ngày.

Thay đổi cách ăn, uống cho gà phù hợp với từng giai đoạn

Theo Tiến sĩ Salah H. Esmail, Cairo, Ai Cập, gà thịt thường được cho ăn tự do để chúng có được nhu cầu năng lượng và đạt trọng lượng mục tiêu trong thời gian ngắn.

Tuy nhiên, trong những năn gần đây, cho gà thịt ăn có kiểm soát thời gian đã được khuyến cáo vì lý do kinh tế.

Ở đây, gà được cho ăn một lượng thức ăn nhất định 4 – 6 lần/ngày để chúng ăn hết thức ăn và sau đó có khoảng thời gian nghỉ 1 giờ hoặc ít hơn.

Điều này có 2 lợi ích:

Thứ nhất nó làm giảm kích thích cơ học của việc tiêu thụ thức ăn thường thấy trong chế độ cho ăn theo dây chuyền liên tục cả ngày.

Thứ hai trong suốt thời gian không ăn, gà thường im lặng, ít vận động và điều này có thể làm cải thiện việc sử dụng thức ăn hơn do giảm nhu cầu dinh dưỡng cho duy trì.

Đối với giai đoạn gà con: Giai đoạn từ 1 – 21 ngày tuổi

Cách cho gà ăn: Dùng thức ăn gà con chủng loại 1 – 21 ngày (nếu là thức ăn hỗn hợp viên), nếu thức ăn tự chế biến phải căn cứ vào chế độ dinh dưỡng có trong 1kg thức ăn  hỗn hợp để phối trộn các nguyên liệu đáp ứng đủ nhu cầu.

Vì gà con ăn rất ít nhưng ăn nhiều lần nên nguyên liệu thức ăn phải có chất lượng tốt. Rải mỏng, đều thức ăn lên khay ăn hoặc mẹt có độ dầy 1cm, lặp lại việc cho ăn từ 3-4 giờ/lần.

Khi cho ăn lần tiếp theo, người chăn nuôi cần dùng xẻng cạo sạch lượng thức ăn thừa có trên khay để đảm bảo vệ sinh cho đàn. Khi gà được 3  tuần  tuổi  trở đi  thay  thế khay ăn bằng máng  ăn cỡ  trung bình P30

Cách cho gà uống nước: Trong 2 tuần đầu người chăn nuôi dùng máng cỡ 1,5-2,0 lít, ở các tuần sau dùng máng cỡ 4,0  lít. Máng uống phải được kê cao hơn mặt nền chuồng từ 1cm đến 3cm tùy theo độ lớn của gà để gà không bới độn lót vào làm bẩn nước uống.

Máng uống đặt xen kẽ với khay ăn. Máng uống được rửa sạch hàng ngày theo quy định, hàng ngày thay nước uống cho gà khoảng 3 lần(sáng, chiều, tối)

Để đạt được năng suất tăng trọng tốt nhất cần phải cho gà ăn theo khẩu phần có chất lượng tốt với mức protein và mức năng đáp ứng được nhu cầu phát triển.

Chế độ dinh dưỡng nuôi gà giai đoạn 1-21 ngày tuổi

Giai đoạn từ 21 – 42 ngày tuổi

Cách cho gà ăn: Dùng thức ăn gà dò chủng loại 21 – 42 ngày (nếu là thức ăn hỗn hợp viên), nếu thức ăn tự chế biến phải căn cứ vào chế độ dinh dưỡng có trong 1kg thức ăn hỗn hợp để phối trộn các nguyên liệu đáp ứng đủ nhu cầu. Nguyên liệu thức ăn phải có chất lượng tốt.

Chuyển đổi thức ăn dần cho gà ăn theo cách phối hợp sau:

Trong giai đoạn gà giò, máng ăn sử dụng là loại máng trung P30, sau đó chuyển dần cho gà ăn bằng máng đại P50, đổ  thức ăn vào máng có chiều cao bằng 1/2 của  thân máng, định kỳ 2 giờ  lắc máng cho  thức ăn  rơi xuống.

Máng được  treo bằng dây  sao cho miệng máng  cao  ngang  lưng  gà. Mật  độ máng  ăn  cho  gà  theo  yêu  cầu:  30 con  –  40 con/máng. Cho  gà  ăn  tự  do  cả  ngày  đêm,  bổ  sung  thêm  thức  ăn  cho  gà  trong một ngày đêm từ 2 lần (sáng, tối) hoặc 4 lần (sáng, chiều, tối, đêm).

Chăn nuôi gà thả vườn cần chú ý chế độ ăn phù hợp với từng giai đoạn của gà

Cách cho gà uống nước: Đối với máng uống trong giai đoạn này nên  dùng loại từ 4-8 lít. Để máng uống kê thật phẳng bằng gạch cao hơn độn  lót chuồng  từ 4 cm đến 5 cm để gà không bới độn lót vào làm bẩn nước uống.

Máng uống đặt với số lượng 100 con cho 1 máng. Máng uống được rửa sạch hàng ngày theo quy định của thú y, hàng ngày thay nước uống cho gà khoảng 4 lần (sáng, chiều, tối, và giữa đêm).

Giai đoạn gà thịt

Đây là giai đoạn phát triển mạnh nhất, người chăn nuôi cần lưu ý:

Tăng gấp đôi lượng thức ăn so với trước đó, bổ sung chất đạm và nhiều loại rau xanh cho gà chắc xương và nặng ký.

Lượng nước trong giai đoạn này cũng tăng cao, luôn luôn đảm bảo máng uống nước có đầy đủ nước.

Lượng nước uống hàng ngày của gà có thể khác tùy theo mùa, cần theo dõi nhiệt độ môi trường để chống nóng cho gà, cần bổ sung nước để gà không bị chậm lớn.

Trong chăn nuôi gà thả vườn, lượng thức ăn bị lãng phí qua nhiều con đường khác nhau. Lượng thức ăn hao hụt có thể lên đến 5g/ con/ ngày hoặc thậm chí nhiều hơn, tùy thuộc vào điều kiện trang trại và cách thức quản lý.

Người chăn nuôi cần có những hiểu biết và nắm bắt thông tin để tránh gây ra những lãng phí thức ăn và những tổn thất không đáng có.

Ngay sau đây, chúng tôi sẽ tiếp tục giới thiệu với người chăn nuôi các cách giảm thiểu chi phí giúp đạt hiệu quả tối đa.

Điều chỉnh lượng thức ăn trong máng

Nên tránh đổ thức ăn trong máng quá đầy, thức ăn nên duy trì ở mức độ nhất định để giảm thiểu tổn thất.

Với chăn nuôi gà chúng ta nên thiết kế máng ăn phù hợp với từng lứa tuổi của gà và đặt vị trí máng ăn phân bổ đều trong khu chăn nuôi để cho tất cả gà có thể tiếp nhận thức ăn cùng một thời điểm thì độ đồng đều của gà sẽ cao hơn.

Mối liên hệ của lượng thức ăn trong máng ăn và hao phí thức ăn:

Lượng thức ăn trong máng

Cắt mỏ cho gà

Phần mỏ dài giúp gà có thể chơi đùa với thức ăn, nhưng một khi thức ăn rơi trên sàn chuồng và lẫn với chất độn chuồng thì gà sẽ không ăn. Việc cắt tỉa mỏ đúng cách là điều cần thiết để giảm bớt những vấn đề này, ngoài ra còn có những ưu điểm như giảm bớt cắn mổ đồng loại và các tập tính không tốt khác.

Kết quả nghiên cứu tác động của của việc cắt mỏ gà liên quan đến khả năng sử thức ăn và lượng thức ăn hao hụt được trình bày ở bảng bên dưới.

Tuy nhiên, kết quả này có thể thay đổi rất nhiều tùy thuộc vào các yếu tố như độ tuổi khi cắt mỏ, cách cắt tỉa, mức độ nghiêm trọng khi cắt, nhiệt độ của lưỡi dao..

Cho ăn cám trộn sỏi

Ngoài ra, tuân thủ kỹ thuật cắt mỏ gà giai đoạn từ 12-15 ngày tuổi sẽ giảm được đáng kể lượng rơi vãi thức ăn do lãng phí. Cho gà ăn thêm sỏi giúp tiết kiệm thức ăn

Tiêu hóa ở dạ dày cơ là co bóp nhào trộn thức ăn, chính vì thế với thức ăn hạt nhất là đối với gà ăn thóc hay ăn ngô hạt thì khả năng tiêu hóa để triệt để thì chúng ta có thể bổ sung cho gà thêm sỏi , trộn trực tiếp sỏi vào khẩu phần thức ăn

Nhưng đa phần gà chăn thả tự nhiên gà tự thu nhận thức ăn, trang bị khu nuôi gà 1 khay sỏi để gà tự thu nhận thức ăn của nó.Trộn sỏi sẽ giúp gà co bóp dạ dày cơ và tiêu hóa triệt để thức ăn

Là một trong những cách tiết kiệm thức ăn cho gà rất hiệu quả: việc bố sung sỏi vào thức ăn có thể giúp tiết kiệm được 4,3% cám trên gà đẻ và 6.4% cám trên gà thịt.

Do gà không có răng nên chúng sử dụng diều và mề để tiêu hóa thức ăn. Vì vậy cám gà cần bổ sung thêm sỏi theo những nấc tỉ lệ nhất định để đạt được hiệu quả tương ứng:

Bảng nghiên cứu chỉ ra rằng: nếu trộn sỏi theo tỉ lệ 3% vào cám gà thịt, cả trọng lượng của gà tăng từ 1.924 kg lên đến 1.953kg.

Cùng với đó, FCR (Food comsumption rate- tỉ lệ tiêu tốn thức ăn) đã giảm từ 2.50 kg  xuống còn 2.34kg. Điều này có nghĩa rằng giờ đây, mỗi một 1kg tăng trưởng trên gà chỉ cần đến 2,34 kg cám, thay vì 2.50 kg nếu như không trộn sỏi.

Buổi sáng cho ăn cám gà đẻ, buổi chiều cho ăn cám thường

Trên thực tế, nhu cầu dinh dưỡng của gà đẻ chỉ phát huy hiệu quả cao vào một thời điểm nhất định trong ngày.

Do đó, phương pháp cung cấm cám cho gà ăn theo từng buổi có thể giúp người chăn nuôi tiết kiệm thức ăn chăn nuôi gà  hiệu quả và giảm đến 8,4% lượng cám.

Chú ý: Nên kiểm soát chặt chẽ hàm lượng canxi trong khẩu phần cám ăn buổi chiều của gà đẻ bởi nếu hàm lượng canxi quá cao sẽ làm mất cân bằng dinh dưỡng dẫn tới năng suất bị sụt giảm.

Xin giới thiệu bảng tham khảo về thành phần dinh dưỡng trộn trong cám dùng buổi sáng và buổi chiều:

Cải thiện phương pháp chiếu sáng tại trại gà thịt

Nghiên cứu của các chuyên gia chăn nuôi Hàn Quốc chỉ ra rằng: Mặc dù là phương pháp gián tiếp tác động đến hiệu quả của việc tiết kiệm cám cho gà.

Nhưng nếu chuyển phương pháp hiếu sáng toàn thời gian sang phương pháp tăng dần thời gian chiếu sáng sẽ giúp tiết kiệm điện đến 43%. Ngoài ra còn giúp giảm tỉ lệ chế thời kì đầu của gà con đến 7,5%

Cắt cám trước khi xuất chuồng gà thịt 6 tiếng

Tâm lý chung của người chăn nuôi là muốn đàn gà có mức cân nặng nặng nhất vào thời điểm xuất bán vì lợi ích kinh tế. Do đó, trước khi xuất chuồng nhiều trại ra sức cho gà ăn nhiều cám.

Tuy nhiên, khi bị stress do di chuyển, cám không tiêu hóa hết sẽ khiến chất lượng thịt bị sụt giảm, tỉ lệ móc hơi thịt giảm sút theo.

Sưởi ấm chuồng trại giúp tiết kiệm cám

Lượng thức ăn cho gà ăn vào sẽ được chuyển hóa thành nhiệt lượng, năng lượng vận động sản xuất trứng, phát triển cơ thể và loại thải ra ngoài.

Khi nhiệt độ giảm 1 độ thì tương ứng với nó lượng cám ăn vào phải tăng 1% để gà có thể sản xuất đủ nhiệt lượng sưởi ấm cơ thể:

Những điều cần chú ý:

• Với gà thịt: thông nên trộn quá 4% sỏi
• Sỏi phải có độ lớn phù hợp, lựa chọn sỏi sạch, không có vi khuẩn và rác hữu cơ bám vào.
• Lượng sỏi trộn vào cám nên theo tỉ lệ 4% nếu trộn mỗi ngày hoặc 12% nếu trộn 1 tuần/lần

Người chăn nuôi cũng cần quan tâm tới việc lựa chọn con giống có tỉ lệ tiêu tốn thức ăn thấp (FCR) để giảm thiểu chi phí trong chăn nuôi.

Đối với dòng gà nội địa nước ta, nhờ áp dụng khoa học kĩ thuật vào công tác giống cũng như tận dụng được ưu thế lai trội nên những đơn vị chăn nuôi và sản xuất gà giống như: gà ta Minh Dư, gà ta Lượng Huệ (gà Ri Hải Phòng) hay gà J-Dabaco… đã cải thiện được đáng kể khả năng hấp thu thức ăn trong khi vẫn đảm bảo tăng trọng và cân nặng.

Trung bình để gà tăng trọng được 1 kg thì chỉ cần đến một lượng thức ăn hấp thụ là 2,5-2,8 kg cám (trong điều kiện tiêu chuẩn - loại bỏ những yêu tố gây lãng phí trên).